Shkruar nga Manray HSU

E ardhmja e kufijve? Vetëm tre dekada më parë, kur globalizimi aktual vazhdimisht shembi muret e rregullimit dhe i bëri të gjithë kufijtë poroz, përgjigja për këtë pyetje ka qenë qartësisht dhe definitivisht se e ardhmja është e një bote pa kufij. Sot, bota duket se po shkon në drejtim të kundërt dhe kufijtë po kthehen.

Çështjet e refugjatëve, punëtorëve migrantë, korporatave transnacionale, katastrofave mjedisore, identiteteve nacionale dhe etnike, dhe kështu me radhë, sjellin në vëmendje kufijtë e formave të ndryshme, që mbahen në drejtësi, të drejta njerëzore dhe jo-njerëzore, demokraci dhe politikë.

E ardhmja e kufijve ka ardhur në qendër të vëmendjes të së sotmes tonë.

Për aq sa është i lidhur arti bashkëkohor me këtë proces, është përhapja e bienaleve dhe përhapja e tyre në kënde të ndryshme, shpesh rajone margjinale të botës, duke e bërë veten pjesë të një platforme të madhe në të cilën mund të shihet jo vetëm arti nga periferia, por çështjet e shqetësimeve globale dhe lokale mund të ndahen, diskutohen dhe debatohen.

Në këto rrethana, është krijuar Autostrada Bienale. Dhe në thelb të kohës sonë, edicioni i parë do të përqendrohet në probleme të ndryshme kufitare.

Ekspozita, së bashku me ngjarjet e saj diskursive dhe pedagogjike, do të shikojë: Si funksionojnë shtetet kombëtare dhe sistemi i tyre për të politizuar (ose depolitizuar) identitetet kulturore, për të territorizuar zonat natyrore, kulturore dhe ekonomike nën konkurrencën kapitaliste dhe gjenerimin e fitimit?

Si përballen rezistencat lokale dhe rajonale me strategjitë gjeopolitike të sistemit shtetëror? Si përdor lëvizja qytetare mjete të ndryshme, artistike dhe të tjera, për të trajtuar problemet e kufirit, për të ndërtuar identitete lokale apo koalicion ndërkufitar?

Në modernitet, qyteti është zhvilluar përgjatë vijës ndarëse kulturë-natyrë, duke vendosur kufij mes zonave urbane dhe rurale, mes mjediseve njerëzore dhe jo-njerëzore.

Qyteti është i larmishëm me kufij gjinorë, kufij etnikë, kufij midis të rinjve dhe të moshuarve, midis të huajve dhe vendasve, midis specieve njerëzore dhe të tjera.

Ndërsa shumica e këtyre kufijve në qytet janë të padukshëm, të mbivendosur dhe të ndërlidhur, funksionimi i tyre përbën thelbin e jetës bashkëkohore urbane.

Artistë, urbanistë, aktivistë dhe edukatorë janë të ftuar të reflektojnë mbi këta kufij, veçanërisht mbi ata në qytetin e Prizrenit, reflektime  të cilat do të rezultojnë në ndërhyrje specifike për vendin, vepra publike dhe punëtori për dizajn urban dhe aktivizëm.

Edicioni i parë i Autostrada Bienalës do të përdorë hapësirat e mrekullueshme historike të Prizrenit: kalanë dhe korridoret e saj arkeologjike, zonën e Marashit, disa ndërtesa dhe rrënoja të trashëgimisë, dhe zonën e stacionit të autobusëve nga periudha e Jugosllavisë.

Duke pasur lumin Lumbardhi si bosht për të lidhur këto vende, ekspozita gjithashtu thekson lidhjen e thellë historike mes mjediseve njerëzore dhe jo njerëzore, që e bën qytetin e Prizrenit.